Arahan :-
(Isikan maklumat ini dlm google form kehadiran)
TARIKH : 21 OKT 2020
MASA MULA : 8.00 am
KLIK LINK GOOGLE MEET :
TAJUK
/ TITLE :
MENGENALPASTI SPESIFIKASI DAN MANUAL PENYELENGGARAAN PERALATAN ELEKTRIK
TUJUAN / PURPOSE:
Kertas penerangan ini adalah
bertujuan untuk menerangkan kepada pelajar-pelajar berkaitan cara
penyelenggraan peralatan elektrik satu fasa.
PENERANGAN :
Penyelenggaraan Elektrik
Satu Fasa
Definasi Penyelenggaraan
Penyelenggaraan adalah aktiviti yang dilaksanakan
untuk memulihara, menjaga, mengendali dan mengawalselia bangunan, kemudahan,
kelengkapan, perkhidmatan (services) bangunan dan persekitarannya bagi memenuhi
piawaian semasa, mempertahankan utiliti dan nilai fasiliti kemudahan serta
selamat digunakan.
1.0 JENIS PERALATAN
ELEKTRIK DI RUMAH
i)
Microwave
ii)
Ketuhar
iii)
Unit pemanas air ( water heater )
iv)
Seterika elektrik
v)
Lampu
vi)
Peti Sejuk
vii) Kipas elektrik
viii) Penghawa dingin satu fasa
Tujuan Penyelenggaraan
i.
Selamat
dan boleh digunakan. (dari segi ketahanan dan kesihatan)
ii.
Mematuhi
segala kehendak undang-undang berkanun (statutory requirement) yang ditetapkan
(diwartakan) oleh badan kerajaan (Akta 447 Bekalan Elektrik, Akta Jabatan
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan, Jabatan Bomba Suruhanjaya Tenagadan
sebagainya)
iii.
Mencapai
tahap bolehguna yang diterima.
iv.
Mencegah
kerosakan berterusan sehingga sukar diperbaiki (beyond economic repair) dan dengan ini menjimatkan perbelanjaan.
v.
Mendapatkan
nilai pasaran maksima bagi projek baru, bangunan dan kelengkapan dan servis.
vi.
Mengekalkan
kecantikan dan keselesaan.
Jenis Penyelenggaraan
Penyelenggaraan Mencegah Kerosakan (Preventive Maintenance).
Kerja penyelenggaraan yang dilaksanakan mengikut
program atau plan perancangan yang
ditetapkan berdasarkan polisi penyelenggaraan, tempoh hayat premis dan pemeriksaan berkala
Penyelenggaraan Membaiki Kerosakan (Breakdown
Maintenance)
Kerja penyelenggaraan yang dilaksanakan berdasarkan
laporan kerosakan pelanggan atau kerosakan yang ditemui semasa pemeriksaan
berkala atau selepas berlaku kerosakan.
Kategori Kerosakan
Cemas (Emergency)
Kerosakan ke atas perhubungan atau perkhidmatan penting (terputus atau terganggu) yang menyulitkan kehidupan pengguna
atau yang boleh menjejaskan perkhidmatan atau keselamatan pengguna (misalnya
gas bocor, paip air pecah, bekalan elektrik terputus dan pintu keselamatan
rosak
Segera (Urgent)
Kerosakan yang melibatkan keselamatan pengguna dan
harta benda serta boleh menjejaskan perkhidmatan dan keselesaan kepada kumpulan
pengguna (misalnya kunci rosak, penyaman
udara tidak berfungsi, paip buangan tersumbat).
Biasa (Normal)
Kerosakan lain yang tidak menjejaskan perkhidmatan
atau menyebabkan ketidakselesaan yang minimum kepada pengguna.
Operasi Penyelenggaraan
i.
Servis
(servicing)
ii.
Pembersihan
/ Pencucian Bangunan (routine cleaning)
iii.
Pembaikan
(rectification,
repair)
iv.
Penggantian
(replacement)
v.
Penyambungan
(extension)
vi.
Pengubahsuaian
(renovation)
vii.
Naiktaraf
(upgrading)
1.2 JENIS KEROSAKAN
PERALATAN ELEKTRIK
Setiap pemasangan elektrik pasti akan mengalami
kerosakan. Diantaranya ialah pemasangan yang sudah lama, kesalahan pemasangan,
angkara makhluk perosak seperti
gigitan tikus dan mungkin disebabkan oleh terhimpit, terpotong dan sebagainya.
Kerosakan yang sering berlaku pada pendawaian elektrik boleh dibahagikan
kepada berikut :
i.
Litar pintas
ii.
Litar bocor kebumi
iii.
Litar buka
iv.
Kerosakan alat-alat pelindung arus lebihan
a)Litar Pintas
Litar
pintas ialah pencantuman di antara pengalir fasa dengan pengalir neutral.
Rajah
1: Litar pintas
Kerosakan
litar pintas dapat dikenalpasti melalui MCB atau fius yang sering terpelantik
atau putus apabila litar tersebut digunakan. Begitu juga apabila kerosakan itu berlaku pada papan
suis utama ( PSU ), maka fius utama akan didapati sering terputus bekalan
apabila di ‘ON’ kan.
Di antara punca-punca berlakunya litar
pintas adalah:
- Penebat
kabel terkoyak.
- Penebat
kabel cair.
- Benda
asing seperti cicak,tikus,air dan kepingan logam yang menyentuh
pengalir
elektrik.
- Kerosakan
alat perkakas dan aksesori elektrik seperti pemisah terminal motor
elektrik yang pecah
pemisahnya,soket yang pecah menyebabkan persentuhan
antara pengalir elektrik dan
sebagainya.
Kaedah
mengesan kerosakan
Di antara kaedah mengesan
kerosakan adalah seperti berikut:
- Matikan bekalan elektrik pada suis utama untuk mengelakkan
berlakunya renjatan semasa kerja-kerja mengesan kerosakan dilakukan.
- ‘OFF’kan PBLK dan semua MCB yang mengawal litar kecil akhir.
- Sekiranya suis utama,PBLK dan semua MCB tidak dapat di’OFF’kan
kerana bekalan sedang digunakan,penguji hanya perlu ‘OFF’kan MCB untuk
litar yang rosak sahaja.
- Gunakan alat uji Rintangan Penebat (Insulation Resistance Tester)
untuk mengesan kerosakan litar pintas ini.
- Asingkan beban seperti lampu dan perkakas elektrik dari litar
sebelum diuji (sekiranya sukar ditanggalkan beban-beban tersebut suisnya
perlu di’ OFF’ kan). Ini adalah untuk menggelakkan daripada salah mendapat
keputusan ujian dan mungkin merosakkan alat-alat elektrik.
- Lakukan ujian pada setiap litar satu persatu di antara
pengalir-pengalirnya (fasa dengan fasa dan neutral).
- Sekiranya bacaan alat uji menunjukkan kurang daripada 0.5
megaohm,maka litar tersebut telah berlaku litar pintas (lihat jadual 71A
Peraturan IEE Edisi-16).
- Teruskan mengesan litar-litar lain kerana mungkin terdapat litar
lain yang rosak.
- Tumpukan ujian pada satu persatu litar yang lebih dari satu litar
yang rosak sehingga punca kerosakan dapat dikenalpasti.
Jadual 1:
Nilai minima rintangan penebat
|
Voltan Litar Terendah - Volt |
Voltan AT - Volt |
Rintangan Penebat Minima - MegaOhm |
|
Litar
bervoltan lebih rendah apabila litar dibekalkan dari suatu transformer
penebat keselamatan ( Peraturan 411-02-04 item (I) dan juga memenuhi kehendak
Peraturan 411-02-04
) |
250 |
0.25 |
|
Hingga
ke dan termasuk 500V dengan pengecualian kes-kes di atas |
500 |
0.5 |
|
Melepasi
500 V hingga 1000 V
|
1000 |
1.0 |
|
Antara litar SELV dan litar LV yang berkaitan dengan tambahan tahan ujian di mana dikehendaki Contoh : U 240V r.m.s. A.T. untuk 60s |
500 |
5.0 |
Penyelesaian
Setelah
dikenalpasti litar yang rosak dan punca kerosakannya maka perlu dibaiki atau
ditukar baru mengikut kesesuaian. Kerosakan seperti kabel terkoyak, benda asing
seperti tikus, cicak, air dan kepingan logam bersentuhan antara pengalir boleh
dibaiki tanpa menukar baru pemasangan pendawaian itu. Kabel yang terkoyak boleh
diatasi dengan dibalut tempat yang koyak tersebut dengan pita PVC,andainya bahagian
yang koyak itu sedikit sudah memadai dengan dibalut sahaja. Benda asing seperti
tikus,cicak,air dan kepingan logam yang menjadi punca kerosakan juga boleh
diatasi dengan membersihkan penyebab-penyebab tersebut.
Kerosakan
yang disebabkan oleh penebat kabel cair (disebabkan oleh kebakaran atau arus
lampau tinggi melaluinya ) dan kerosakan alat-alat elektrik hanya boleh diatasi
dengan menukar kabel dan alat-alat
elektrik untuk litar itu dengan yang baru.
b) Litar
Bocor Ke Bumi
Litar bocor ke bumi membawa maksud terdapat arus yang bocor daripada
pemasangan pendawaian yang membawa arus elektrik (sama ada dari sebelah
fasa-fasa atau neutral) ke bumi.Kejadian ini biasanya berlaku dari kabel atau
alat-alat elektrik yang membawa arus elektrik kepada bahagian logam berbumi
atau kabel bumi sendiri.
Kerosakan jenis ini biasanya dapat dikenalpasti apabila PBLK sering
terpelantik terputus apabila di
‘ON’kan.
Diantara punca-punca
berlakukan litar bocor kebumi adalah:-
- Penebat kabel yang mengalirkan arus elektrik dan menyentuh bahagian
logam berbumi.
- Penebat kabel yang mengalirkan arus elektrik cair dan bercantum
dengan kabel bumi atau bahagian logam berbumi.
- Benda asing seperti cicak, tikus, air dan kepingan logam yang
menyentuh antara pengalir-pengalir arus elektrik dan bumi.
- Kerosakan alat elektrik seperti kerosakan terminal
motor,lampu,soket alur keluar yang menyebabkan bersentuhan dengan bumi.
- Kabel tersepit pada bahagian logam seperti skru pada trunking yang
berbumi atau tersepit pada bahagian logam mesin elektrik yang berbumi.
Kaedah mengesan kerosakan
Di antara kaedah yang perlu diketahui dalam mengesan kerosakan adalah
seperti berikut :
- Matikan bekalan elektrik pada suis utama (main switch) untuk
menggelakkan sebarang bahaya semasa kerja-kerja mengesan kerosakan
dilakukan.
- ‘OFF’kan PBLK dan semua MCB yang mengawal litar kecil akhir.
- Sekiranya suis utama,PBLK dan semua MCB tidak di’OFF’kan kerana
bekalan elektrik sedang digunakan,penguji perlu ‘OFF’kan MCB untuk litar
yang rosak sahaja.
- Gunakan alat penguji rintangan penebat (Insulation Resistance
Tester) untuk mengesan kerosakan litar dan litar bocor ke bumi itu.
- Terlebih dahulu asingkan beban seperti lampu, motor elektrik dan
alat-alat elektrik dari litar sebelum diuji (sekiranya sukar ditanggalkan
beban-beban tersebut suisnya perlu di’OFF’kan). Ini adalah untuk
menggelakkan daripada salah mendapat keputusan ujian dan mungkin merosakan
alat-alat elektrik disebabkan voltan dari alat uji tersebut.
- Lakukan ujian pada setiap litar satu persatu di antara pengalir-pengalirnya
dengan bumi (fasa –fasa, neutral dan bumi)
- Sekiranya bacaan alat uji menunjukkan kurang daripada 0.5 megaohm,
maka litar tersebut telah dikatakan bocor ke bumi (lihat Jadual 71A
Peraturan IEE-Edisi 16)
- Teruskan mengesan litar-litar lain kerana mungkin terdapat litar
lain yang rosak
- Tumpukan ujian pada satu persatu litar yang rosak sekiranya
terdapat lebih dari satu litar yang rosak sehingga dapat mengenalpasti
punca kerosakan.
Penyelesaian
Setelah dikenalpasti litar yang rosak dan punca kerosakannya maka perlu
dibaiki atau ditukar baru mengikut kesesuaian. Kerosakan seperti kabel terkoyak
(sedikit),benda asing seperti tikus, cicak, air dan kepingan logam bersentuhan
antara pengalir boleh dibaiki tanpa menukar baru tempat yang koyak tersebut
dengan pita PVC, andainya bahagian yang koyak itu sedikit iaitu memadai dengan
dibalut sahaja. Benda asing seperti tikus, cicak, air dan kepingan logam yang
menjadi punca kerosakan juga boleh diatasi dengan membersihkan
penyebab-penyebab tersebut.
Kerosakan yang disebabkan oleh penebat kabel cair (disebabkan oleh
kebakaran atau arus lampau tinggi melaluinya) dan kerosakan alat-alat elektrik
hanya boleh diatasi dengan menukar kabel dan alat-alat elektrik untuk litar itu
dengan yang baru.
c) Litar Buka
Litar buka
bermaksud tiada sambungan litar daripada bekalan sehingga sampai kepada beban.
Ini menyebabkan alat-alat elektrik yang dipasang pada litar itu tidak dapat
beroperasi kerana tidak mendapat bekalan elektrik. Kerosakan jenis ini dapat dikenalpasti
apabila peralatan elektrik tidak dapat beroperasi walaupun telah di’ON’kan
semua suis untuk alat tersebut beroperasi.
Diantara punca-punca
berlakunya litar buka adalah:-
- Kabel putus.
- Sambungan pada terminal tertanggal.
- Litar pada motor elektrik atau mesin elektrik terputus.
- Kerosakan seperti suis,soket alir keluar,suis utama,PBLK,MCB,fius
pengasing dan penghidup motor elektrik.
Kaedah Mengesan Kerosakan
Ujian untuk kerosakan jenis ini lebih mudah dilakukan dalam litar hidup
tetapi sekiranya sangat merbahaya jika dilakukan dalam litar hidup,maka boleh
juga dilakukan dalam litar mati.
a. Kesan
kerosakan dalam litar mati :
i.
Kenalpasti litar yang rosak daripada maklumat
pengguna.
ii.
Matikan bekalan elektrik untuk seluruh pepasangan
itu (‘OFF’kan suis utama,PBLK dan semua MCB ) atau untuk litar yang hendak
dikesan sahaja.
iii.
Gunakan ‘multitester’ dengan bidang ohm untuk
membuat ujian ini.
iv.
Pintaskan pada hujung litar kecil akhir umpama
S.A.K. dan pengasing pada bahagian pengalirnya (fasa-fasa dan neutral sahaja )
pada litar yang hendak diuji.’ON’kan semua suis yang memgawal litar yang hendak
diuji itu.
v.
Uji setiap fasa dan neutralnya pada papan suis
utama,sekiranya multitester menunjukkan bacaan 0 ohm,maka litar tersebut tidak
buka dan sebaliknya jika tidak menunjukkan bacaan 0 ohm.
vi.
Teruskan mengesan kerosakan sehingga dapat mengenalpasti punca kerosakan.
b. Kesan
kerosakan dalam litar hidup :
i.
Kenalpasti litar yang rosak daripada maklumat
pengguna.
ii.
‘ON’kan semua suis untuk litar yang rosak tersebut
sehingga sepatutnya ia mendapat bekalan sama ada satu fasa atau tiga fasa.
iii.
Gunakan multimeter dengan bidang voltan(1000V untuk
tiga fasa dan 240V untuk satu fasa).
iv.
Uji voltan yang sampai pada setiap penghujung litar
kecil akhir ( antara fasa 415V dan fasa dan neutral 240V ) untuk satu fasa
seperti pengasing, penghidup motor elektrik dan soket alirkeluar sama ada
voltan yang sampai mengikut kadaran yang sepatutnya. Sekiranya tiada kerosakan
litar buka voltan akan sampai mengikut kadaran yang sepatutnya.
v.
Sekiranya tiada litar buka sehingga ke hujung litar
kecil akhir ujian peralatan seperti cerek elektrik ,motor elektrik dan mesin
elektrik hendaklah dibuat.
vi.
Jika didapati alat elektrik seperti cerek
elektrik,motor elektrik dan mesin elektrik tersebut yang rosak,maka perlulah
dimatikan bekalan kepadanya dan dibaiki alat itu.
Penyelesaian
Setelah dikenalpasti punca kerosakannya maka
baikinya jika boleh atau tukar baru pemasangan pendawaian elektrik yang rosak
itu mengikut mana yang sesuai.
Kerosakan litar buka pada suis lampu, suis soket alirkeluar, pengasing
dan penghidup motor elektrik boleh diatasi dengan membaiki sesentuhnya atau
diganti dengan yang baru. Litar buka yang disebabkan oleh tertanggal sambungan
pada terminal suis,terminal motor elektrik boleh diatasi dengan menyambungkan
kembali kabel yang tertanggal.
Manakala kabel elektrik yang membawa bekalan elektrik kepada beban yang
terputus sebelum sampai ke beban disebabkan oleh terpotong,terhimpit dan
sebagainya hendaklah dibuat pendawaian semula. Kerosakan beban-beban elektrik
seperti lampu yang terputus filamennya dan pemanas air yang juga terputus
elemennya hendaklah dibaiki atau diganti dengan yang baru.
JADUAL 1
PEMERIKSAAN DAN PENYENGGARAAN
|
Perkara |
Pemeriksaan &
Penyelenggaraan |
Harian |
Bulanan |
Tahunan |
|
BUTIRAN |
1. Voltan 2. Arus dan komponen 3. Suhu bilik/sekeliling 4. Suhu lilitan stator 5. Getaran 6. Suhu ala 7. Bunyi luarbiasa 8. Kerosakan lain-lain 9. Masukkan gris jika perlu 10.Rintangan
penebatan 11.Penjajaran
penjodoh |
O O O O O O O O |
O O O |
|
Kerosakan
Alat Perlindungan
Kerosakan
alat-alat perlindungan bermaksud alat perlindungan seperti suis utama,
PBLK, fius dan MCB tidak dapat menjalankan fungsinya apabila berlaku arus bocor
ke bumi dan arus lebih dalam litar.
Kerosakan jenis ini dapat dikenalpasti apabila
dilapurkan oleh pengguna seperti suis utama tidak boleh di’OFF’kan, PBLK tidak
terpelantik walaupun terdapat arus bocor ke bumi dan MCB tidak terpelantik
walaupun arus berlebihan melaluinya sehingga merosakkan kabel yang dikawal oleh
MCB tersebut.
Diantara punca-punca yang menyebabkan MCB tidak berfungsi adalah:-
i.
Sesentuh suis utama melekat di antara satu sama
lain.
ii.
MCB tidak terpelantik walaupun arus berlebihan
melaluinya.
iii.
PBLK yang hilang kepekaan.
iv.
Fius tidak putus walaupun arus berlebihan
melaluinya.
Kaedah mengesan kerosakan dan penyelesaiannya iaitu
a) Sesentuh
suis utama melekat
i.
Kenalpasti kerosakan daripada maklumat pengguna.
ii.
Gunakan multimeter bidang voltan.
iii.
Uji bahagian keluaran suis utama dan
‘OFF’kannya.Sekiranya suis utama masih memberikan bacaan voltan (415V untuk
tiga fasa dan 240V untuk satu fasa) maka itu menunjukkan sesentuhnya telah
rosak.
Sekiranya ini berlaku sepatutnya suis utama itu ditukarkan dengan yang
baru kerana mungkin sesentuhnya telah cair dan melekat.
b) MCB
tidak terpelantik walaupun arus berlebihan melaluinya
i.
Kenalpasti kerosakan daripada maklumat pengguna.
ii.
Gunakan ‘clamp tester’ bidang arus.
iii.
Uji bahagian keluaran MCB (tiga kutub atau satu
kutub) dan operasikan bebannya seperti mesin elektrik sekiranya arus yang
melalui MCB itu lebih daripada kadarannya dan MCB masih tidak terpelantik,maka
itu menunjukkan ianya telah rosak.
Sekiranya ini berlaku MCB itu perlu ditukar dengan yang baru kerana
kepekaannya telah hilang atau bahagian sesentuhnya telah melekat kerana telah
lama digunakan.
c) PBLK
hilang kepekaan
i.
Kenalpasti kerosakan daripada maklumat pengguna.
ii.
Gunakan ‘RCCB Tester’ atau lampu uji.
iii.
Uji kepekaan PBLK,sekiranya PBLK tidak terpelantik
itu menunjukkan ianya telah hilang kepekaan.
PBLK tersebut perlu digantikan dengan yang baru kerana ianya telah rosak
dan boleh menyebabkan pengguna terkena renjatan elektrik.
d) Fius
tidak putus walaupun arus berlebihan melaluinya
i.
Kenalpasti kerosakan daripada maklumat pengguna.
ii.
Sebenarnya masalah ini adalah disebabkan pemasangan
atau penukaran fius yang tidak mengikut kadaran yang betul.
Kaedah mengesannya ialah dengan
menanggalkan fius tersebut dari tempatnya, melihat kadaran fius pada badannya (
fius HRC ) dan menyukat saiz dawai fius
( fius dawai semula ) untuk menentukan sama ada kadarannya adalah betul.
Sekiranya kadaran fius lebih besar daripada sepatutnya ianya perlu ditukarkan
dengan yang betul kadarannya kerana kadaran yang tidak betul boleh merosakkan beban
yang ditanggungnya disamping merbahayakan pengguna .
BORANG 1
LAPORAN PENGUJIAN
Nama
: ………………………………………….
No.
K.P : ………………………………………….
Tarikh : ………………………………………….
|
PERKARA |
KEPUTUSAN |
|
1.Laporan
Secara Pemerhatian 2.Laporan
Kaedah Litar Pendawaian 3.Laporan
Pengujian: i.
Ujian Keterusan ii.
Ujian Kefungsian iii.
Ujian Kekutuban iv.
Ujian Penebatan 4.Langkah-Langkah
Keselamatan |
|
JADUAL 2
KEPUTUSAN UJIAN PEPASANGAN
PENDAWAIAN
DOMESTIK
Nama : ………………………………… Sukatan Suis Utama: ………………Amp
No. K.P : ……………………………………….. Kadaran Fius: ………………………Amp
Sukatan PLBK : …………………….Amp
|
BUTIR-BUTIR/
BILANGAN LITAR/RADAS |
BIL. MATA LAMPU |
BIL. SOKET ALIR KELUAR |
BIL. KUASA |
UJIAN-UJIAN
MENURUT PERATURAN PIHAK BERKUASA BEKALAN
7(2) |
|||
|
(1) RINTANGAN
PENEBAT ANTARA PENGALIR DAN BUMI |
(2) RINTANGAN PENEBAT ANTARA
PENGALIR |
(3) KEKUTUPAN SUIS DAN SOKET
ALIR KELUAR |
(4) KESELANJARAN BUMI
DIPERIKSA |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KESELURUHAN PEPASANGAN |
|
|
|
|
|
|
|
Jenis Kendalian
PLBK : …………………
Keupayaan arus terus sebanyak 500V telah digunakan untuk
menentukan rintangan penebatan yang dicatitkan di atas
……………………………………………. ………………………………………..
Tandatangan
Penguji Tandatangan Penyelia
Tarikh : ………………………………….. Tarikh………………………………
1.3 JENIS RAJAH SKEMATIK
Gambar rajah skema ialah lukisan litar elektrik dalam bentuk symbol
piawai komponen.Lukisan ini menunjukkan aliran kendalian sesuatu litar.Simbol piawai
komponen disambungkan antara satu dengan lain secara lurus bagi membentuk
sambungan litar lengkap.Gambar rajah skema unit kawalan utama pengguna
ditunjukkan dalam rajah 4.
Rajah
4
Pelan
Bentangan
Pelan bentangan ialah lukisan yang menunjukkan
susun atur symbol piawai alat tambah dan kelengkapan pada pelan lantai
bangunan.Kedudukan sebenar alat tambah dan alat kelengkapan ditapak bina adalah
berpandukan kepada kedudukan simbolpada pelan bentangan.Pelan bentangan
terbahagi kepada pelan bentangan domestic dan pelan bentangan industri. a.
Pelan Bentangan Domestik Pelan bentangan domestic menunjukkan lokasi aksesori
pendawaian dan alat kelengkapan serta suis kawalan di dalam bangunan atau rumah
kediaman.Susus atur symbol piawai alat tambah pada pelan lantai adalah mengikut
garis panduan yang ditetapkan oleh Suruhanjaya tenaga.Lagenda(symbol) disediakan bersama-sama pelan
bentangan bagi menunjukkan symbol piawai alat kelengkapan dan alat tambah.Rajah
5 menunjukkan contoh pelan domestic berserta lagenda.
1.4 AKTA DAN PERATURAN
ELEKTRIK
Setiap Orang Kompeten perlu mengetahui apa yang terkandung dalam Akta
Bekalan Elektrik dan Peraturan-Peraturan Elektrik, dimana didalamnya
terkandung segala peruntukan bagi pengawalseliaan industri pembekalan elektrik,
pembekalan elektrik pada harga yang munasabah, pelesenan mana-mana pepasangan
elektrik, pengawalan mana-mana pepasangan, loji dan kelengkapan elektrik
berkenaan dengan perkara yang berhubung dengan keselamatan orang dan penggunaan
elektrik dengan cekap dan bagi maksud yang berkaitan dengannya.
i.
Akta Suruhanjaya Tenaga 2001
1.0 Suatu
Akta untuk mengadakan peruntukan bagi penubuhan Suruhanjaya Tenaga yang
mempunyai kuasa untuk mengawal selia aktiviti pembekalan tenaga di Malaysia,
dan menguatkuasakan undang-undang pembekalan tenaga, dan bagi perkara-perkara
yang berkaitan dengannya.
1.1 Suruhanjaya
Tenaga Malaysia ditubuhkan di bawah Akta Suruhanjaya Tenaga 2001 sebagai
pengawal baharu untuk industri tenaga di Semenanjung Malaysia dan Sabah.
Suruhanjaya ini ditubuhkan untuk memastikan bahawa industry tenaga dimajukan
dengan cara cekap agar Malaysia bersedia untuk menghadapi cabaran baharu
globalisasi dan perlonggaran, dengan kerapnya dalam industry bekalan tenaga.
ii.
Akta Bekalan Elektrik 1990 (Kawalan Kompeten)
2.0 Tiada
pepasangan atau loji atau kelengkapan elektrik selain daripada yang dipunyai
oleh pehak berkuasa bekalan boleh dikerja atau dikendalikan kecuali oleh atau
dibawah kawalan orang-orang yang memiliki apa-apa kelayakan dan memegang
apa-apa perakuan sebagaimana ditetapkan.
2.1 Mana-mana
orang yang melanggar seksyen ini adalah melakukan suatu kesalahan dan, apabila
disabitkan, boleh dikenakan denda tidak melebehi sepuluh ribu ringgit dan, jika
pelanggaraan itu diteruskan, dikenakan denda tidak melebehi satu ribu ringgit
bagi tiap-tiap hari atau sebahagian daripada sehari selama pelanggaran itu
diteruskan selepas sabitan.
iii.
Peraturan-Peraturan Elektrik 1994 (AKTA 447)
Mengenai Senggaraan
3.0 Bahagian IV – Penyenggaraan Pepasangan.
3.1 Peraturan 110 (1) Sesuatu pepasangan
hendaklah disenggara dalam
keadaan baik dan berfungsi dan
langkah-langkah awasan hendaklah dipatuhi pada setiap masa untuk mencegah
bahaya.
3.2 110 (2) – Tanggungjawab untuk menyenggara
pepasangan terletak pada pemunya, pengurusan atau pemegang lesen atau penghuni
pepasangan, pengkhidmat atau ejennya, mengikut mana-mana yang berkenaan.
3.3 110 (3) – Sesuatu pepasangan, selain daripada
pepasangan domestik, hendaklah diperiksa, diuji dan ditentukur oleh orang
kompeten sekurang-kurangnya sekali setiap lima tahun.
3.4 110 (4) – Mana-mana geganti (relay) dan peranti (devise) perlindungan sesuatu pepasangan hendaklah diperiksa, di uji
dan di tentukur (setting) oleh orang
kompeten sekurang-kurangnya sekali setiap dua tahun.
3.5 110 (5) – Tiada seorang pun, kecuali orang
kompeten atau yang dibawah kawalan orang kompeten, boleh mengusahakan untuk
menjalankan apa-apa kerja pada sesuatu pepasangan.
iv.
MS 1936: 2006 / IEC 60364
4.0 Peraturan MS IEC 60364 dan Peraturan IEE
adalah merupakan sebuat peraturan yang diguna pakai untuk menentukan
keseragaman dan mutu sesebuah pemasangan bagi pendawaian elektrik. Perbezaan
yang ketara ialah MS IEC 60364 di guna pakai diperingkat Antarabangsa manakala
Peraturan IEEE hanya diguna pakai di Negara bekas Jajahan British.
4.1 Definisi:-
·
The IEE 16th
Edition is a familiar standard with Malaysian Engineers.
·
IEE 16th Edition
is known as BS 7671 “Wiring Installation for Buildings”.
·
IEC 60364 “Electrical
Installation of Buildings” was adopted as a Malaysian Standard (MS) in 1996.
v.
MS 1979: 2007 (Code of
Practice - COP) Pemasangan Elektrik Pada Bangunan
5.0 Malaysian Standard telah pun dibangunkan
berdasarkan kepada bahan sumber yang terkandung di dalam panduan MS IEC 60364
tentang pemasangan elektrik pada bangunan.
5.1 Dalam menyatakan keperluan keselamatan
kepada pengguna, standard ini menyebutkan dengan jelas amalan berkaitan dengan
pemasangan elektrik pada bangunan untuk rumah kediaman dan tempat tinggal.
Tambahan pula, standard ini juga membincangkan contoh tertentu bila dan di mana
bentuk lain bagi pemasangan elektrik voltan rendah (LV) memberi kesan terhadap
keselamatan pengguna tanpa makluman; selagi bekalan elektrik awam LV adalah
daripada system TT dan pemasangan tidak bercanggah dengan yang diperintahkan
oleh jurutera elektrik rekabentuk professional.
5.2 Sembilan pulu satu kod amalan bentuk
standard ini dengan setiap amalan mempunyai nombor rujukan tersendiri. Urutan
kemunculan dalam senarai amalan secara umunya mengikut aliran empat belas isu
seperti yang dibincangkan dalam panduan MS IEC 60364 berkenaan pemasangan
elektrik pada bangunan.
5.3 Setiap daripada kod amalan adalah penyataan
ringkas berhubung keperluan berkaitan seperti yang ditetapkan oleh pertimbangan
keselamatan elektrik untuk perlindungan pengguna; seperti mana norma industry
Malaysia dan bagi setiap peraturan.
vi.
Based on latest instruction
by regulatory body
1.0 Peraturan-Peraturan ini
menetapkan syarat asas perkhidmatan, iaitu tugas dan kewajipan serta hak asasi
kakitangan setiap organisasi sebagaimana yang diluluskan oleh Majlis mengikut
Perkara 11.1 Konvensyen mengenai Pertubuhan Kerjasama Ekonomi dan Pembangunan.
1.1 Peraturan boleh
didefinisikan sebagai gabungan organisasi, peraturan, dan sekatan yang
mengakibatkan tingkah laku selaras dengan kebolehpasaran, akauntabiliti,
ketelusan dan kestabilan.
1.2 Dalam konteks ini,
Peraturan-Peraturan yang baik sepatutnya dapat dilihat sebagai daya penggerak
untuk perkhidmatan kewangan yang berkualiti dan boleh dipercayai.
1.5 AKTA KESELAMATAN &
KESIHATAN PEKERJAAN 514 (OSHA) 1994
Akta Keselamatan &
Kesihatan Pekerjaan 1994 merangkumi dan melindungi semua orang yang bekerja
dalam semua aktiviti ekonomi termasuk perkhidmatan awam, badan berkanun dan
sector swasta kecuali mereka yang bekerja di atas kapal perdangan dan angkatan
tentera.
Tujuan Akta Keselamatan
& Kesihatan Pekerjaan 1994:-
·
Untuk
memastikan keselamatan, kesihatan dan kebajikan orang-orang yang sedang
bekerja.
·
Untuk
melindungi orang-orang di tempat kerja (selain daripada orang-orang yang sedang
bekerja).
·
Untuk
menggalakkan suatu persekitaran pekerjaan yang bersesuaian dengan fisiologi dan
psikologi orang-orang yang sedang bekerja.
·
Untuk
mengadakan suatu system perundangan yang berasas kepada peraturan-peraturan dan
tata amalan industry disamping peruntungan Akta.
1.6 KEPERLUAN KEBENARAN
UNTUK MENGAKSES TAPAK
i.
Kad Hijau (Green Card)
Tujuan Pendaftaran Personel Binaan di CIDB adalah untuk
memberi kesedaran dalam aspek keselamatan dan kesihatan untuk semua Personel
Binaan di tapak bini di samping mewujudkan budaya keperihatinan kebajikan
personel binaan melalui Skim Perlindungan Insuran Berkelompok.
Pendaftaran Personel Binaan adalah berdasarkan Akta 520
(Pindaan 2011) – Seksyen 33 (Kewajipan Pendaftaran Personel Binaan) yang
mewajibkan semua Personel Binaan yang terlibat dengan aktiviti-aktiviti di
tapak pembinaan dan berumur 16 tahun dan ke atas berdaftar dan memegang kad
perakuan Pendaftaran Personel Binaan CIDB.Mandatori bagi setiap Personel Binaan
yang bekerja dalam bidang pembinaan seperti termaktub di bawah seksyen 33:
Seseorang Tidak boleh terlibat atau
diambil atau mengaku janji untuk terlibat atau diambil sebagai personel binaan
melainkan jika dia berdaftar dengan Lembaga dan memegang suatu perakuan
pendaftaran yang sah yang dikeluarkan oleh Lembaga di bawah Akta ini.
Seksyen 33 (1). (Akta Lembaga
Pembangunan Industri Pembinaan Malaysia 1994 (Akta 520)
Pekeliling Kursus Kad Hijau CIDB – Bil
1/2000
Pekeliling Kursus Kad Hijau CIDB – Bil
1/2001
Denda
RM 5,000 dikenakan kepada kontraktor utama dan personel sekiranya bekerja di
tapak pembinaan dengan tidak memiliki Kad Hijau yang sah.
Rajah 3: Contoh Kad Hijau (Green Card)
ii.
Pasport Keselamatan (Safety
Pasport)
Passport Keselamatan
digunakan untuk bekerja di premis-premis pembinaan di bawah kawal selia Lembaga
Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB). Kursus ini telah diiktiraf oleh Lembaga
Pembangunan Industri Pembinaan Malaysia (CIDB). Passport ini mempunyai insurans
hayat (tertakluk pada kelulusan CIDB).
Akta Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan (OSHA) 1994 telah menggariskan tanggungjawab majikan untuk
memastikan keselamatan dan kesihatan setiap pekerja termasuk para kontraktor
dengan memberikan maklumat dan latihan kepada mereka. Setiap kontraktor dan
individu yang berurusan dengan organisasi diwajibkan mengikuti kursus
keselamatan dan kesihatan pekerjaan bagi mendapatkan kad passport.
Objektif bagi program
latihan Passport Keselamatan:
·
Menerangkan
semua perundangan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (KKP).
·
Menerangkan
punca utama yang menyebabkan kemalangan atau penyakit pekerjaan.
·
Menjelaskan
bahawa semua kemalangan dan penyakit boleh dicegah.
·
Menyatakan
definisi, punca dan kategori hazard di tapak projek.
·
Menerangkan
kaedah kawalan risiko di tapak projek.
·
Kaedah
pembelajaran terbaru secara interaktif, maya dan kendiri.
Rajah
4: Contoh Passport Keselamatan TNB
1.7 STANDARD INDUSTRIAL
RESEARCH INSTITUTE OF MALAYSIA (SIRIM)
SIRIM (Standards and Industrial Research Institute
of Malaysia)
Pada tahun 1966, selari dengan usaha mempercepatkan pembangunan industri
Malaysia, Menteri Perdagangan dan Industri telah menubuhkan Lembaga Standard
Malaysia (SIM). Pada tahun 1974, SIM digabungkan dengan National Institute
for Scientific and Industrial Research (NISIR) untuk membentuk Standards
and Industrial Research Institute of Malaysia (SIRIM). Kesan
daripada keputusan ini SIRIM ditubuhkan sebagai sebuah badan berkanun di bawah
Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar oleh SIRIM (Incorporation)
Act, 1975 yang berkuat kuasa mulai 15 September 1975. Dengan penggabungan ini, SIRIM dilengkapi lebih
baik untuk memperluaskan skop operasinya selaras dengan kemajuan sector
perindustrian yang pesat di Malaysia.
Selari
dengan persekitaran yang sentiasa berubah – ubah pindaan dibuat terhadap SIRIM
(Incorporation) Act yang berkuatkuasa mulai 24 Julai 1993. Pindaan ini membolehkan SIRIM untuk melakukan operasi komersial
melalui pembentukan usahasama atau anak syarikat yang dimiliki sepenuhnya. SIRIM
yang sebelumnya dianggotai oleh 24 ahli Dewan kini digantikan dengan 13 ahli
yang mana enam daripadanya adalah daripada sektor awam dan tujuh daripada
sektor swasta. Struktur lembaga pengarah SIRIM
yang baru membolehkan akauntabiliti dan keefisyenan yang lebih baik disamping
memperkukuhkan lagi hubungan SIRIM dengan sektor perindustrian. Pada 1
September 1996, SIRIM diperbadankan dan kemudiannya dikenali sebagai SIRIM
Berhad. SIRIM Berhad ditubuhkan selaras dengan peruntukan dalam Akta Syarikat
1965 dan diamanahkan dengan semua hak dan kewajipan SIRIM.
SIRIM Berhad adalah sebuah badan milikan kerajaan di bawah kawalan
Kementerian Kewangan. Dengan pengalaman dan kemahiran
yang lebih daripada empat puluh tahun sebagai pusat pembangunan dan
penyelidikan teknologi, SIRIM merupakan badan jaguh kualiti di negara kita.
Objektif utama SIRIM adalah untuk mencari dan mengembangkan teknologi baru bagi
membantu perniagaan - perniagaan di Malaysia untuk bersaing dengan sengit
melalui kualiti dan inovasi.
SIRIM diiktiraf sebagai organisasi global yang melakukan penyelidikan
dan pembangunan standard di seluruh dunia. SIRIM
bukan sahaja merupakan salah satu daripada sembilan ahli pengasas Global
Research Alliance (GRA) tetapi juga pernah bekerjasama dengan organisasi –
organisasi teknologi terkemuka daripada sembilan negara di empat benua yang
berlainan. SIRIM komited untuk mengembangkan rangkaian pengetahuan global untuk
industri dan sektor industri untuk meningkatkan daya saing mereka. Selain itu,
SIRIM juga merupakan sekretariat World Association of Industrial and
Technological Organisations (WAITRO), iaitu sebuah persatuan bebas yang
terdiri daripada organisasi penyelidikan industri yang ditubuhkan di bawah
naungan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, dengan keahlian seramai 160 ahli di
80 negara.
Sebagai badan pembangunan standard negara, SIRIM memainkan peranan yang
aktif dalam pembangunan standard antarabangsa. Fungsi
SIRIM adalah untuk menyelaraskan penyertaan negara kita dalam aktiviti
penetapan standard antarabangsa. Sehingga kini, Malaysia merupakan ahli di
dalam lebih dari lapan puluh Jawatankuasa Teknikal ISO. SIRIM juga bertindak
sebagai agen pemeriksaan di negara Malaysia untuk lebih daripada 20 lembaga
pensijilan asing yang berkaitan dengan penilaian kesesuaian untuk barang –
barang eksport Malaysia.
DSM (Department
of Standard Malaysia)
Pada 28 Ogos 1996, Department of Standard Malaysia atau DSM
ditubuhkan iaitu sebuah badan standard dan akreditasi negara yang ditubuhkan
kesan daripada pemerbadanan SIRIM bagi memainkan peranan sebagai badan yang
mengawal standard dan akreditasi negara. Objektif DSM adalah untuk mempromosi
standard negara, mengurus akreditasi negara mengikut amalan antarabangsa,
mengekalkan kredibiliti, integriti dan kecekapan sistem standard dan akreditasi
negara serta menjaga kepentingan Malaysia di peringkat negara dan antarabangsa
dalam bidang standard dan akreditasi.
Jabatan Standard Malaysia bertanggungjawab untuk memproses
kesemua aplikasi untuk tujuan akreditasi dan menyerahkannya kepada Ketua
Pengarah untuk diluluskan dan mengeluarkan sijil – sijil akreditasi. Ketua
Pengarah DSM melapor terus kepada Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi melalui
Setiausaha Agung Kementerian. Ketua Pengarah DSM dibantu oleh Pengarah
Akreditasi dalam pengurusan aktiviti akreditasi seharian.
DSM lazimnya adalah terbuka kepada masyarakat umum dan mana – mana
pemohon tidak kira sama ada badan tempatan atau syarikat asing boleh membuat
permohonan di DSM dengan syarat mereka memenuhi
syarat-syarat akreditasi yang telah ditetapkan dan diterbitkan oleh DSM.
Perkhidmatan akreditasi DSM adalah adil dan tidak diskriminasi terhadap mana –
mana pihak. Syarat - syarat, dasar dan prosedur akreditasi yang terlibat adalah
sama dan seragam untuk semua badan pemohon tidak kira jenis badan bersekutu
atau jenis pemilikan seperti organisasi swasta atau organisasi milik kerajaan.
Umumnya,
DSM akan melakukan ujian terperinci terhadap prosedur pemohon yang didokumenkan
untuk memastikan bahawa ia memenuhi kriteria dan syarat-syarat yang
diterbitkan. DSM juga akan mendapatkan juru penilai kualiti yang bertauliah
untuk melakukan penilaian di tempat pemohon. Keputusan
pemberian akreditasi adalah berdasarkan kepada laporan penilaian yang dinilai
oleh suatu Panel Penilaian atau dikenali sebagai Review Evaluation Panel.
Keputusan yang dibuat oleh Ketua Pengarah adalah bersandarkan kepada keputusan
akreditasi yang dibuat oleh Panel Penilaian. Kebebasan sistem akreditasi
DSM adalah terjamin di setiap peringkat, iaitu, peringkat strategik dan
polisi, peringkat keputusan dan akhir sekali peringkat penilaian.
1.4 PERATURAN-PERATURAN
ELEKTRIK 1994 MENGENAI SENGGARAAN
•
Bahagian IV –
Penyenggaraan Pepasangan
•
Peraturan 110 (1)
Sesuatu pepasangan hendaklah disenggara dalam keadaan baik dan berfungsi dan
langkah-langkah awasan hendaklah dipatuhi pada setiap masa untuk mencegah
bahaya
•
110 (2) –
Tanggungjawab untuk menyenggara pepasangan terletak pada pemunya, pengurusan
atau pemegang lesen atau penghuni pepasangan, pengkhidmat atau ejennya,
mengikut mana-mana yang berkenaan
•
110 (3) – Sesuatu
pepasangan, selain daripada pepasangan domestik, hendaklah diperiksa, diuji dan
ditentukur oleh orang kompeten sekurang-kurangnya sekali setiap lima tahun
•
110 (4) – Mana-mana
geganti (relay) dan peranti (devise) perlindungan sesuatu pepasangan hendaklah
diperiksa, di uji dan di tentukur (setting) oleh orang kompeten
sekurang-kurangnya sekali setiap dua tahun
•
110 (5) – Tiada
seorang pun, kecuali orang kompeten atau yang dibawah kawalan orang kompeten,
boleh mengusahakan untuk menjalankan apa-apa kerja pada sesuatu pepasangan
AKTA BEKALAN
ELEKTRIK 1990 (KAWALAN KOMPETEN)
·
Tiada pepasangan atau loji atau kelengkapan elektrik selain daripada yang
dipunyai oleh pehak berkuasa bekalan boleh dikerja atau dikendalikan kecuali
oleh atau dibawah kawalan orang-orang yang memiliki apa-apa kelayakan dan
memegang apa-apa perakuan sebagaimana ditetapkan
·
Mana-mana orang yang melanggar seksyen ini adalah melakukan suatu
kesalahan dan, apabila disabitkan, boleh dikenakan denda tidak melebehi sepuluh
ribu ringgit dan, jika pelanggaraan itu diteruskan, dikenakan denda tidak
melebehi satu ribu ringgit bagi tiap-tiap hari atau sebahagian daripada sehari
selama pelanggaran itu diteruskan selepas sabitan.
SOALAN:
1.
Nyatakan
empat kerosakan yang sering berlaku di dalam pemasangan domestik satu fasa.
2.
Nyatakan
maksud ‘litar pintas’ dan terang sebab kerosakan,kaedah mengesan serta
penyelesaiannya.
3.
Nyatakan
maksud ‘litar bocor ke bumi ’ dan terang sebab kerosakan,kaedah mengesan serta
penyelesaiannya.
4.
Nyatakan
maksud ‘litar buka’ dan terang sebab kerosakan,kaedah mengesan serta
penyelesaiannya.
5.
Nyatakan
maksud ‘kerosakan alat perlindungan’ dan terang sebab kerosakan,kaedah mengesan
serta penyelesaiannya.
RUJUKAN:
- ABD SAMAD HANIF(2000),
Pemasangan Dan Penyelenggaraan ELEKTRIK,
Edisi Kedua, Dewan
Bahasa Dan Pustaka, ISBN 983-62-4063-2.
- HAJI
MD. NASIR HAJI ABD. MANAN(2005), PANDUAN PENDAWAIAN ELEKTRIK DOMESTIK
I.E.E EDISI 16 BS 7671 : 1992 PINDAAN 2 1997, EDISI KEDUA, IBS BUKU SDN.
BHD., ISBN 967-950-181-7
- HAJI
MD. NASIR HAJI ABD. MANAN (2010), PENDAWAIAN ELEKTRIK DI BANGUNAN KEDIAMAN
PANDUAN BERPANDUKAN MS IEC 60364, , IBS BUKU SDN. BHD., ISBN
978-967-950-307-4
No comments:
Post a Comment